အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ထင်း၊ သီးနှံအညစ်အကြေးများနှင့် မစင်ကဲ့သို့သော အစိုင်အခဲလောင်စာရင်းမြစ်များကို ချက်ပြုတ်ခြင်းနှင့် အပူပေးခြင်းအတွက် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
အထူးသဖြင့် ဆင်းရဲသောအိမ်ထောင်စုများတွင် ယင်းလောင်စာများကို မီးရှို့ခြင်းသည် လေထုညစ်ညမ်းစေပြီး အရွယ်မတိုင်မီ သေဆုံးနိုင်သည့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများ ဖြစ်ပွားစေသည်။အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကို WHO က “ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးပတ်ဝန်းကျင်ကျန်းမာရေးအန္တရာယ်” ဟုခေါ်သည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် အရွယ်မတိုင်မီသေဆုံးခြင်းအတွက် အဓိကအန္တရာယ်များထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ဆင်းရဲသောနိုင်ငံများတွင် အရွယ်မတိုင်မီသေဆုံးခြင်းအတွက် အဓိကအန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
အထူးသဖြင့် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပြဿနာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဆင်းရဲဆုံးချက်ပြုတ်ရန်အတွက် သန့်ရှင်းသော လောင်စာဆီ မကြာခဏ သုံးစွဲခွင့် မရှိပေ။
ဟိကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရောဂါဝန်ဆေးပညာဂျာနယ်တွင် ထုတ်ဝေသော သေဆုံးမှုနှင့် ရောဂါများအတွက် အကြောင်းရင်းများနှင့် အန္တရာယ်များဆိုင်ရာ အဓိက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လေ့လာမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။Lancet.2အန္တရာယ်အချက်များစွာကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးမှုအရေအတွက်၏ ခန့်မှန်းချက်များကို ဤနေရာတွင် ပြသထားသည်။ဤဇယားကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စုစုပေါင်းအတွက် ပြသထားသော်လည်း "ပြောင်းလဲမှုနိုင်ငံ" ခလုတ်ကို အသုံးပြု၍ မည်သည့်နိုင်ငံ သို့မဟုတ် ဒေသအတွက်မဆို ရှာဖွေနိုင်ပါသည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် နှလုံးရောဂါ၊ အဆုတ်ရောင်ရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း၊ ဆီးချိုရောဂါနှင့် အဆုတ်ကင်ဆာအပါအဝင် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သေဆုံးစေသည့် ထိပ်တန်းအကြောင်းရင်းများစွာအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။3ဇယားတွင် ၎င်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း သေဆုံးမှုအတွက် ထိပ်တန်းအန္တရာယ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရပါသည်။
အဆိုအရ၊ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရောဂါဝန်လေ့လာမှုအရ သေဆုံးသူ ၂၃၁၃၉၉၁ ဦးသည် နောက်ဆုံးနှစ်တွင် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။
IHME ဒေတာသည် ပို၍မကြာသေးသောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုဆိုင်ရာ ကျွန်ုပ်တို့၏လုပ်ငန်းတွင် IHME ဒေတာကို အများစုအားကိုးပါသည်။ဒါပေမယ့် WHO က အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးမှုအရေအတွက် သိသိသာသာ ပိုများလာတာကို သတိပြုမိပါတယ်။2018 တွင် (နောက်ဆုံးရနိုင်သောအချက်အလက်များ) WHO မှသေဆုံးသူ 3.8 သန်းခန့်ရှိသည်။4
အထူးသဖြင့် ဝင်ငွေနည်းနိုင်ငံများတွင် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှု၏ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုမှာ မြင့်မားသည်။အပြန်အလှန်အကျိုးပြုဇယားတွင် 'Low SDI' ရှိသော နိုင်ငံများအတွက် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုကို ကြည့်လျှင် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် အဆိုးဆုံးဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် အကြောင်းရင်းများထဲမှဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရပါသည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပျံ့နှံ့မှု
ကမ္ဘာ့သေဆုံးမှု၏ 4.1% သည် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့်ဖြစ်သည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် နောက်ဆုံးနှစ်တွင် ခန့်မှန်းခြေ ၂၃၁၃၉၉၁ ဦး သေဆုံးမှုကြောင့်ဟု ယူဆရသည်။ဆိုလိုသည်မှာ အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးသေဆုံးမှု၏ 4.1% အတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။
ဤမြေပုံတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးမှု၏ဝေစုကို ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရသည်။
အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့်ဖြစ်စေ နိုင်ငံတွေကြား ဒါမှမဟုတ် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးရမှုအချိုးကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်တဲ့အခါ အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုအတိုင်းအတာကို နှိုင်းယှဉ်ရုံသာမက ပြင်းထန်မှုစကားစပ်သည်။သေဆုံးခြင်းအတွက် အခြားအန္တရာယ်အချက်များ။အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှု၏ဝေစုသည် ၎င်းမှသေဆုံးသူမည်မျှအချိန်မတိုင်မီသေဆုံးသည်သာမက အခြားလူများသေဆုံးသွားသည်နှင့် ၎င်းသည် မည်သို့ပြောင်းလဲသွားသည်အပေါ် မူတည်ပါသည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးနေရသော ရှယ်ယာကို ကြည့်လိုက်သောအခါ၊ အာဖရိကဆာဟာရအောက်ရှိ ဝင်ငွေအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများတွင် ကိန်းဂဏန်းများသည် မြင့်မားသော်လည်း အာရှ သို့မဟုတ် လက်တင်အမေရိကရှိ နိုင်ငံများနှင့် သိသိသာသာ ကွာခြားမှုမရှိပါ။အဲဒီမှာ အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုရဲ့ ပြင်းထန်မှု – သေဆုံးမှုရဲ့ အစုရှယ်ယာအဖြစ် ဖော်ပြတဲ့ – ဝင်ငွေနည်းပါးသူတွေဆီ လက်လှမ်းမီမှု နည်းပါးခြင်းကဲ့သို့သော အခြားအန္တရာယ်အချက်များရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ဖုံးကွယ်ထားပါတယ်။အန္တရာယ်ကင်းသောရေဆင်းရဲတယ်။မိလ္လာအန္တရာယ်မကင်းသော လိင်ဆက်ဆံမှုများအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်ဖြစ်သည်။HIV/AIDS.
ဝင်ငွေနည်းနိုင်ငံများတွင် သေဆုံးမှုနှုန်းသည် အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးနှုန်းများသည် နိုင်ငံများကြားနှင့် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ၎င်း၏သေဆုံးမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုများရှိ ခြားနားချက်များကို တိကျသောနှိုင်းယှဉ်မှုကို ပေးပါသည်။ကျွန်ုပ်တို့ ယခင်က လေ့လာခဲ့သော သေဆုံးမှု အချိုးအစားနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် သေဆုံးနှုန်းသည် အခြားအကြောင်းတရားများ သို့မဟုတ် သေဆုံးနိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများ ပြောင်းလဲနေပုံကြောင့် သေဆုံးမှုနှုန်းအပေါ် သက်ရောက်မှုမရှိပါ။
ဤမြေပုံတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးနှုန်းများကို ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရပါသည်။သေဆုံးမှုနှုန်းသည် သတ်မှတ်နိုင်ငံ သို့မဟုတ် ဒေသတစ်ခုတွင် လူတစ်သိန်းလျှင် သေဆုံးမှုအရေအတွက်ကို တိုင်းတာသည်။
ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်လာသည်မှာ နိုင်ငံများအကြား သေဆုံးမှုနှုန်း ကြီးမားသော ကွာခြားချက်ဖြစ်သည်- ဝင်ငွေနည်းနိုင်ငံများတွင် အထူးသဖြင့် ဆာဟာရ အာဖရိကနှင့် အာရှတလွှားတွင် ဖြစ်ပွားနှုန်း မြင့်မားသည်။
ဤနှုန်းထားများကို ဝင်ငွေမြင့်မားသောနိုင်ငံများရှိ နိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ- မြောက်အမေရိကတစ်ဝှမ်းရှိ နှုန်းထားများသည် 100,000 တွင် 0.1 သေဆုံးမှုအောက်တွင် ရှိနေပါသည်။အဲဒါက အဆ ၁၀၀၀ ထက် ပိုကြီးတယ်။
ထို့ကြောင့် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာသည် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း စီးပွားရေးပိုင်းခြားမှု ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် ဝင်ငွေမြင့်မားသော နိုင်ငံများတွင် လုံးလုံးလျားလျား ပပျောက်လုနီးပါး ဖြစ်နေပြီဖြစ်သော်လည်း ဝင်ငွေနည်းသော ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေး ပြဿနာမှာ ကြီးမားနေဆဲဖြစ်သည်။
ပုံတွင်ပြထားသည့်အတိုင်း သေဆုံးနှုန်းများနှင့် ဝင်ငွေကို တွက်ချက်သောအခါ ဤဆက်နွယ်မှုကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမြင်ရသည်။ဒီမှာ.ခိုင်မာသော အပျက်သဘောဆောင်သော ဆက်နွယ်မှုတစ်ခု ရှိသည်- နိုင်ငံများ ပိုမိုချမ်းသာလာသည်နှင့်အမျှ သေဆုံးမှုနှုန်း ကျဆင်းလာသည်။ဒါကလည်း မှန်လိုက်တာဒါကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါ။အလွန်အမင်း ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှုန်းနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှု သက်ရောက်မှုများကြား။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးနှုန်းသည် အချိန်နှင့်အမျှ မည်သို့ပြောင်းလဲလာသနည်း။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးမှုများသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် ကျဆင်းလာပါသည်။
အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် သေဆုံးမှုအတွက် ထိပ်တန်းအန္တရာယ်အချက်များထဲမှတစ်ခုဖြစ်နေဆဲဖြစ်သော်လည်း၊ ဝင်ငွေနည်းသောအကြီးဆုံးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့်အချက်ဖြစ်သော်လည်း၊ မကြာသေးမီဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ကမ္ဘာကြီးသည်လည်း သိသာထင်ရှားသောတိုးတက်မှုများရရှိခဲ့သည်။
တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှစတင်၍ သိသိသာသာ ကျဆင်းလာပါသည်။ ၎င်းကို မြင်သာမြင်သာဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးမှုအရေအတွက်ကို ပြသသည့် မြင်ကွင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။
ဆိုလိုတာက ဆက်လုပ်နေပေမဲ့လူဦးရေတိုးမကြာသေးမီဆယ်စုနှစ်များအတွင်း၊စုစုပေါင်းအိမ်တွင်းလေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် သေဆုံးမှုအရေအတွက် ကျဆင်းနေဆဲဖြစ်သည်။
https://ourworldindata.org/indoor-air-pollution မှ လာပါ။
စာတိုက်အချိန်- နိုဝင်ဘာ-၁၀-၂၀၂၂